نرخ تورم و شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي: شناخت و تأثيرات آن
تورم از ديدگاه اقتصاددانان به افزايش سطح عمومي توليد پول، درآمدهاي پولي، يا قيمت‌ها اشاره دارد. تورم به‌طور كلي به معني افزايش غيرمتناسب و نامنظم سطح عمومي قيمت‌ها در اقتصاد است. اين پديده مي‌تواند ناشي از عدم تعادل بين موجودي كالاها و نقدينگي در گردش باشد، به‌طوري كه افزايش قيمت‌ها بدون پشتوانه و تعادل صورت مي‌گيرد. وقتي كالاهاي قابل عرضه كاهش يابند، مي‌توان آن‌ها را به هر قيمتي فروخت و اين اختلاف قيمت، تورم ناميده مي‌شود.
دلايل تورم:
اقتصاددانان معمولاً دو دليل عمده براي تورم ذكر مي‌كنند:
كاهش عرضه كل يا افزايش تقاضاي كل
رشد عرضه پول مازاد بر رشد اقتصادي يا همان رشد نقدينگي
نرخ تورم:
نرخ تورم شاخصي است كه ارزش پول و قدرت خريد را در يك بازه زماني مشخص نمايش مي‌دهد. بانك مركزي هر كشور به عنوان مرجع تعيين سبد كالاي پايه و محاسبه نرخ تورم، اين شاخص را ارائه مي‌دهد.
شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي (CPI):
اين شاخص معياري براي سنجش تغييرات قيمت كالاها و خدمات مصرفي خانوارها است. شاخص CPI به عنوان يكي از بهترين معيارها براي نمايش تغيير قدرت خريد پول داخلي هر كشور محسوب مي‌شود.
پيش‌بيني نرخ تورم و شاخص بهاي كالاها و خدمات مصرفي:
پيش‌بيني نرخ تورم و شاخص CPI در بازه‌هاي زماني آينده مي‌تواند به برنامه‌ريزي بهتر اقتصادي كمك كند. با استفاده از روش‌هاي علمي و رياضي، مي‌توان پيش‌بيني‌هايي انجام داد. براي مثال، نشريه الكترونيك قديري به صورت ماهانه اين شاخص‌ها را پيش‌بيني مي‌كند. البته، فاكتورهاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي مي‌توانند باعث اختلاف در واقعيت با پيش‌بيني‌ها شوند.
پيامدهاي تورم:
تورم مي‌تواند آثار مثبت و منفي داشته باشد. از جمله مهم‌ترين اثرات تورم، تأثير توزيعي آن است. تورم به نفع گروه‌هاي پردرآمد و به ضرر گروه‌هاي فقير و كم‌درآمد تمام مي‌شود. به عبارت ديگر، تورم به افرادي كه درآمدهاي ثابت دارند، ضرر مي‌زند و از قدرت خريد آن‌ها مي‌كاهد.
نحوه جمع‌آوري اطلاعات:
بانك مركزي از طريق مراجعه مستقيم آمارگيران به منابع اطلاعاتي در كليه شهرها و مصاحبه با آن‌ها، اطلاعات مربوط به قيمت كالاها و خدمات را جمع‌آوري مي‌كند. آمارگيران ماهانه به حدود 40 هزار منبع اطلاعاتي مراجعه كرده و قيمت جاري بيش از 121 هزار واحد كالاها و خدمات را بررسي مي‌كنند.
نمونه‌هاي تاريخي تورم در جهان:
آلمان پس از جنگ جهاني اول: واحد پولي مارك آلمان به قدري بي‌ارزش شد كه قيمت 1 نان برابر 4.6 ميليون مارك بود.
زيمبابوه در دهه 2000 ميلادي: تورم ناشي از چاپ بيش از اندازه پول براي تأمين بودجه كشور در جنگ دوم كنگو به حدي رسيد كه ارز ملي منحل و ارز خارجي جايگزين شد.
مجارستان پس از جنگ جهاني دوم: نرخ تورم روزانه پنگو (واحد پولي مجارستان) بيش از 200 درصد بود و قيمت‌ها هر 15 ساعت دو برابر مي‌شد. اين وضعيت نيز منجر به تغيير واحد پولي كشور شد.
براي اطلاعات بيشتر و مقالات تخصصي درباره اقتصاد و شاخص‌هاي تورم، به وبسايت ما مراجعه كنيد.
برچسب:
